Filozofia dramatu - Józef Tischner. Coś na dzisiejszą okazję.

Właśnie skończyłam czytać, więc opinia zupełnie na świeżo. Ale zanim to, to myśl, którą odkryłam wczoraj (oczywiście w tej książce). Idealnie wpasowała się w okoliczności:
Inną formą odwetu jest wyrzeczenie się zmarłych jako przodków. Buduje się zmarłym luksusowy grób, ale nie przyjmuje żadnego dziedzictwa po nich. Wiąże się to zazwyczaj ze swoistą ideologią postępu. Dorobek zmarłych jest tym, co można i należy zlekceważyć, aby nieść historię świata w górę. Opuszczamy go z pogardą w sercu. (...)Nie mamy uczestnictwa w żadnej godności przodków...

Czym jest teraz miejsce cmentarne? Jest miejscem zjaw, które straszą współczesnych. W ciemne zaduszne noce, w snach, w gorączce – powracają ku nam nasi zabijani przodkowie. Opowiadają głosami sumień o tym, jakimi naprawdę jesteśmy. Powtarzają swą prawdę, iż „świat idzie ku najgorszemu”. W ten sposób budzą niepokój, wzmagają strach, pomnażają pożądanie i pobudzają do walki. Cmentarze stają się siedzibą niepokojących, historycznych zjaw. Tutaj zjawy, znając tajemnice serc żywych, dokonują aktów swego odwetu. Nie zabijają, lecz oskarżają i szydzą. Zmusza to żywych do walki z cmentarzami. Walcząc z cmentarzem, żywi wierzą, że w ten sposób potrafią uwolnić się od własnej historii.


Wracając do odczuć po lekturze. Bardzo pozytywne. Nie wnikając w, czasem zawiłe, sprawy filozoficzne (ale bez przesady, wszystko napisane przystępnym językiem!) muszę stwierdzić, że warto było ją przeczytać. Różni się znacznie od klasycznych opracowań filozoficznych, które do tej pory czytałam. Można w niej znaleźć bezpośrednie odniesienia do codziennych spraw i problemów (ale nie jest to w żadnym wypadku poradnik, czy coś w tym rodzaju). Są one szczegółowo wytłumaczone na polu filozofii właśnie. W taki sposób, który ułatwia uświadomienie sobie motywacji i celów, które kierują człowiekiem w jego działaniu.

Tematy poruszone przez autora to chociażby: spotkanie z drugim człowiekiem, wzajemność, relacje jakie występują pomiędzy ludźmi, dobro i zło, kłamstwo, dialog, scena ludzkiego dramatu, rola i charakter świata, zdrada, funkcja imienia, miejsce egzystowania człowieka, potępienie i usprawiedliwienie.

Omówienie każdego tematu zostało oparte na dziełach znanych filozofów. Możemy zapoznać się z różnymi spojrzeniami na daną sprawę. To bardzo pomaga, takie szersze spojrzenie. Co mnie ucieszyło szczególnie to nawiązania do dzieł literackich. Dużo lepiej przyswaja się informacje jeśli są one przekazywane na zasadzie pokazywania konkretnych przykładów. Chociażby historia Raskolnikowa ze Zbrodni i kary w kontekście kłamstwa czy bohaterów Szekspira w odniesieniu do zła i dobra.

tytuł: Filozofia dramatu
autor: Józef Tischner
data wydania: 1990 (wydanie widoczne na zdjęciu: 2006)
wydawnictwo: Editions du dialogue (Znak)
numer ISBN: 2-85316-062-0 (83-240-0694-X)
ilość stron: 275 (256)

Komentarze