Mała historia modernizmu - Claus Arnold
Zadanie było proste - wybierz książkę naukową z dziedziny, która cię interesuje, przynieś na zajęcia indywidualne, otrzymaj zatwierdzenie i napisz streszczenie dokumentacyjne (analiza będąca wszechstronnym omówieniem treści dokumentu z szerokim uwzględnieniem danych faktograficznych, stosowane jest przy opracowywaniu dokumentów trudno dostępnych).
Kierując się dużą ilością przypisów i obszerną bibliografią zapewne trafiłabym na coś w stylu "analiza jakości otrzymywanej dziesięciny przez biskupów poznańskich w XII wieku", zwłaszcza, że zależało mi na pozycji traktującej o historii Kościoła.
Stwierdziłam zatem, że przeczytam coś ciekawego, najwyżej zostanie odrzucona.
Książka ma w tytule modernizm, ale jak się okazuje to antymoderniści stworzyli modernistów (jako osobną grupę w Kościele, zaczęli z nimi walczyć, nazywać ich, definiować ich poglądy jako herezje itp.).
Mała historia modernizmu obejmuje opis i analizę wydarzeń z lat 1893-1914 na terenie kilku państw europejskich, szczególnie Włoch, Francji oraz Niemiec a także USA. Problematyka dotyczy wewnętrznych spraw Kościoła Katolickiego, takich jak egzegeza biblijna, dogmaty, stosunek Kościoła do nowoczesności oraz współczesnych dokonań naukowych, zwłaszcza historycznych oraz odniesie do innych wyznań chrześcijańskich i religii. Głównym wnioskiem wstępnego rozdziału jest stwierdzenie, że twórcą modernizmu jako pojęcia, w znaczeniu omawianym w tej pozycji, jest papież Pius X, który umieścił je w swojej encyklice Pascendi dominici gregis a osoby zaliczane do grona modernistów nie tworzyły jednolitego środowiska.
Po wstępnym rozeznaniu pola badań autor przechodzi do opisu poszczególnych zjawisk, osób i dokumentów mających wpływ na rozwój modernizmu i antymodernizmu. Na początku przygląda się tendencjom reformistycznym w katolicyzmie, szczególnie działalności niemieckiego teologa Hermana Schella a także innych, którzy walczyli o pozycję katolicyzmu w Niemczech oraz o wykazanie jego zdolności do modernizowania się na obszarze nauki, literatury i polityki. A także tak zwanemu amerykanizmowi. Jedną z reakcji na ten ruch było uznanie nieważności święceń anglikańskich przez Leona XIII.
Następnie przedstawione zostały życiorysy i poglądy czołowych przedstawicieli modernizmu: Alfreda Loisy’ego, francuskiego kapłana, który zrzucił sutannę i został ekskomunikowany, George’a Tyrrela, irlandzkiego eks-jezuity, Henriego Bremonda, francuskiego jezuity oraz Friedricha von Hugel nazywanego świeckim biskupem modernistów. Z osobą George’a Tyrrella, ekskomunikowanego w 1908 roku wiąże się postać jedynej kobiety, od której zażądano złożenia przysięgi modernistycznej – Maude Petre, byłej zakonnicy, opiekunki spuścizny literackiej Tyrrella.
Dalej autor przedstawia reakcję Kurii Rzymskiej na modernizm. Twierdzenia osób posądzanych o modernizm były kwalifikowane przez większość jako herezja, co sprawiało trudność z powodu konieczności tworzenia nowych dogmatów, będących przeciwieństwem tez modernistycznych. Efektem ścierania się poglądów w czasie debat nad kształtem dokumentów potępiających modernizm było złagodzenie ich treści.
Wbrew oczekiwaniom, wydanie encykliki Pascendi nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, dlatego też papież Pius X nałożył na duchownych obowiązek składania „przysięgi antymodernistycznej”, w której oficjalnie mieli oni zaakceptować aktualną naukę Kościoła, m. in.: o możliwości wyprowadzenia rozumowego dowodu na istnienie Boga, ustanowieniu kościelnej hierarchii przez historycznego Jezusa i odrzuceniu ewolucji dogmatów. Osoby, które odmawiały jej złożenia były suspendowane lub odsuwane od pracy duszpasterskiej.
W podsumowaniu autor zamieścił wnioski dotyczące następstw kryzysu modernistycznego, gdzie stwierdza, że odwrót od antymodernizmu rozpoczął się już podczas pontyfikatu Piusa XI, Jan XXIII i Paweł VI nie odnosili się do tej kwestii a Sobór położył kres sporom wydając konstytucją o Objawieniu Bożym Dei Verbum.
W skrótowej formie przedstawiona została historia czegoś co wciąż wymyka się z ram definicji. Bardzo ciekawie opowiedziane dzieje osób, które walczyły o nowoczesny Kościół a zostały przez niego odrzucone. Zwłaszcza, że wiele z ich postulatów zostało w późniejszym okresie przyjęte jako prawdziwe i są dziś podstawą współczesnej teologii.
tytuł: Mała historia modernizmu
autor: Claus Arnold
data wydania: 2009
wydawnictwo: WAM
numer ISBN: 978-83-7505-159-9
ilość stron: 160
Kierując się dużą ilością przypisów i obszerną bibliografią zapewne trafiłabym na coś w stylu "analiza jakości otrzymywanej dziesięciny przez biskupów poznańskich w XII wieku", zwłaszcza, że zależało mi na pozycji traktującej o historii Kościoła.
Stwierdziłam zatem, że przeczytam coś ciekawego, najwyżej zostanie odrzucona.
Mała historia modernizmu obejmuje opis i analizę wydarzeń z lat 1893-1914 na terenie kilku państw europejskich, szczególnie Włoch, Francji oraz Niemiec a także USA. Problematyka dotyczy wewnętrznych spraw Kościoła Katolickiego, takich jak egzegeza biblijna, dogmaty, stosunek Kościoła do nowoczesności oraz współczesnych dokonań naukowych, zwłaszcza historycznych oraz odniesie do innych wyznań chrześcijańskich i religii. Głównym wnioskiem wstępnego rozdziału jest stwierdzenie, że twórcą modernizmu jako pojęcia, w znaczeniu omawianym w tej pozycji, jest papież Pius X, który umieścił je w swojej encyklice Pascendi dominici gregis a osoby zaliczane do grona modernistów nie tworzyły jednolitego środowiska.
Po wstępnym rozeznaniu pola badań autor przechodzi do opisu poszczególnych zjawisk, osób i dokumentów mających wpływ na rozwój modernizmu i antymodernizmu. Na początku przygląda się tendencjom reformistycznym w katolicyzmie, szczególnie działalności niemieckiego teologa Hermana Schella a także innych, którzy walczyli o pozycję katolicyzmu w Niemczech oraz o wykazanie jego zdolności do modernizowania się na obszarze nauki, literatury i polityki. A także tak zwanemu amerykanizmowi. Jedną z reakcji na ten ruch było uznanie nieważności święceń anglikańskich przez Leona XIII.
Następnie przedstawione zostały życiorysy i poglądy czołowych przedstawicieli modernizmu: Alfreda Loisy’ego, francuskiego kapłana, który zrzucił sutannę i został ekskomunikowany, George’a Tyrrela, irlandzkiego eks-jezuity, Henriego Bremonda, francuskiego jezuity oraz Friedricha von Hugel nazywanego świeckim biskupem modernistów. Z osobą George’a Tyrrella, ekskomunikowanego w 1908 roku wiąże się postać jedynej kobiety, od której zażądano złożenia przysięgi modernistycznej – Maude Petre, byłej zakonnicy, opiekunki spuścizny literackiej Tyrrella.
Dalej autor przedstawia reakcję Kurii Rzymskiej na modernizm. Twierdzenia osób posądzanych o modernizm były kwalifikowane przez większość jako herezja, co sprawiało trudność z powodu konieczności tworzenia nowych dogmatów, będących przeciwieństwem tez modernistycznych. Efektem ścierania się poglądów w czasie debat nad kształtem dokumentów potępiających modernizm było złagodzenie ich treści.
Wbrew oczekiwaniom, wydanie encykliki Pascendi nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, dlatego też papież Pius X nałożył na duchownych obowiązek składania „przysięgi antymodernistycznej”, w której oficjalnie mieli oni zaakceptować aktualną naukę Kościoła, m. in.: o możliwości wyprowadzenia rozumowego dowodu na istnienie Boga, ustanowieniu kościelnej hierarchii przez historycznego Jezusa i odrzuceniu ewolucji dogmatów. Osoby, które odmawiały jej złożenia były suspendowane lub odsuwane od pracy duszpasterskiej.
W podsumowaniu autor zamieścił wnioski dotyczące następstw kryzysu modernistycznego, gdzie stwierdza, że odwrót od antymodernizmu rozpoczął się już podczas pontyfikatu Piusa XI, Jan XXIII i Paweł VI nie odnosili się do tej kwestii a Sobór położył kres sporom wydając konstytucją o Objawieniu Bożym Dei Verbum.
W skrótowej formie przedstawiona została historia czegoś co wciąż wymyka się z ram definicji. Bardzo ciekawie opowiedziane dzieje osób, które walczyły o nowoczesny Kościół a zostały przez niego odrzucone. Zwłaszcza, że wiele z ich postulatów zostało w późniejszym okresie przyjęte jako prawdziwe i są dziś podstawą współczesnej teologii.
tytuł: Mała historia modernizmu
autor: Claus Arnold
data wydania: 2009
wydawnictwo: WAM
numer ISBN: 978-83-7505-159-9
ilość stron: 160
Komentarze
Prześlij komentarz